Paradontoza: czym jest i jak ją wyleczyć?
6 kwietnia 2022
Wywiad lekarski – dlaczego jest tak ważny?
20 kwietnia 2022
Podcięcie wędzidełka (frenotomia) to stosunkowo prosty i szybki zabieg, który często wykonuje się u dzieci. Rodzice decydują się na zabieg podcięcia wędzidełka u dziecka głównie dla likwidacji diastemy, ale również, by dziecko mogło prawidłowo się rozwijać i uniknąć powstawania wad wymowy czy zgryzu. Jak wygląda zabieg podcięcia wędzidełka?
Co to jest wędzidełko i za co odpowiada
Wędzidełko to włóknista błona śluzowa, która łączy dwie części ciała, ograniczając ich ruchomość. Wędzidełka w jamie ustnej umożliwiają zachowanie odpowiedniego napięcia mięśniowego m.in. dna jamy ustnej, ruchy języka i warg, a także utrzymanie prawidłowych funkcji żucia. W przypadku nieprawidłowej budowy wędzidełka mogą jednak wystąpić wady wymowy, problemy z przeżuwaniem pokarmów czy utrzymaniem prawidłowej higieny jamy ustnej.
Rodzaje wędzidełek w jamie ustnej oraz ich rola
Rodzaje wędzidełek w jamie ustnej to:
- wędzidełko językowe – właściwie wędzidełko podjęzykowe, które łączy dolną powierzchnię języka z dnem jamy ustnej. Za krótkie wędzidełko pod dolną powierzchnią języka uniemożliwia poprawne wymawianie konkretnych głosek, a w przypadku niemowląt powoduje problemy ze ssaniem pokarmu i karmieniem piersią przez matki. Zbyt krótkie wędzidełko pod spodem języka powoduje również często wady zgryzu, problemy z przełykaniem i ślinotok;
- wędzidełko wargi górnej – łączące wewnętrzną stronę wargi górnej z dziąsłem szczęki w okolicy pomiędzy górnymi jedynkami. Zbyt krótkie wędzidełko wargowe wrośnięte w dziąsła powoduje często diastemę (szparę) między jedynkami. Warto też wiedzieć, że plastyka wędzidełek warg górnej i dolnej bardzo często jest konieczna przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego lub protetycznego;
- wędzidełko wargi dolnej – łączy wewnętrzną stronę wargi dolnej z błoną śluzową żuchwy. Jego przerost może powodować odsłanianie szyjek zębowych, a w konsekwencji prowadzi do rozchwiania i wypadania zębów. Utrudnia też prawidłową higienę jamy ustnej, bo w jego fałdach mogą gromadzić się resztki pożywienia;
- wędzidełko policzkowe – właściwie wędzidełka, znajdują się po obu stronach jamy ustnej, w okolicach górnej szczęki, łącząc jej tkanki dziąsłowe z wewnętrzną stroną policzków. Ich nieprawidłowa budowa sprzyja zaleganiu resztek pożywienia i utrudnia odpowiednią higienę. Nieprawidłowy przyczep wędzidełek policzkowych może również uniemożliwić założenie protez czy ruchomych aparatów ortodontycznych.
Krótkie wędzidełko języka a karmienie piersią
Krótkie wędzidełko języka może powodować problemy ze ssaniem pokarmu u niemowląt. W efekcie potrafią one zbyt szybko odrzucić pierś matki, co prowadzi do przejścia na karmienie ich mlekiem modyfikowanym, które nie jest zalecane przez pediatrów.
Dodatkowo u starszych dzieci problematyczne może być również rozszerzanie diety i przechodzenia na stałe pokarmy. Utrwala się u nich tzw. niemowlęce połykanie pokarmów, czyli przesuwanie ich wyłącznie w kierunku przód-tył, podczas gdy około 3. roku życia praca języka dziecka powinna już umożliwić przesuwanie pożywienie w kierunku zębów trzonowych.
Kiedy podciąć wędzidełko
Skrócenie wędzidełka języka można skorygować chirurgicznie zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Lekarze rekomendują wykonanie tego zabiegu jak najwcześniej, nawet u niemowląt, jeżeli zdiagnozowany został u nich ten problem przeszkadzający na przykład w prawidłowym ssaniu. Zabieg podcięcia wędzidełka języka, policzkowego lub wargowego nie powoduje powikłań, a wykonany w późniejszym wieku może być dla dziecka bardziej stresujący.
Podcięcie wędzidełka – czy boli?
Zabieg podcięcia wędzidełka jest krótki, prosty i wykonywany w znieczuleniu miejscowym, w związku z czym pacjent w jego trakcie nie odczuwa bólu. Przez kilka dni po podcięciu wędzidełka może wystąpić niezbyt obfite krwawienie, które jednak nie powinno budzić zaniepokojenia.
Podcięcie wędzidełka – wskazania do zabiegu
Wskazaniami do zabiegu podcięcia wędzidełka mogą być:
- problemy ze ssaniem u niemowląt,
- wady zgryzu i słyszalne problemy z prawidłową wymową u dzieci starszych.
Procedura podcięcia wędzidełka przeprowadzana w wieku dziecięcym zdecydowanie wpływa na poprawienie jakości życia i wspiera prawidłowy rozwój. Decyzja o takim zabiegu pozwoli zaoszczędzić dzieciom przykrych konsekwencji zaniedbania, takich jak wady wymowy, powstawanie wad zgryzu czy problemy z przeżuwaniem.
Podcięcie wędzidełka – przeciwwskazania do zabiegu
Przeciwwskazaniami do przeprowadzenia zabiegu podcięcia wędzidełka mogą być:
- zaburzenia krzepliwości krwi,
- przyjmowanie leków, które obniżają krzepliwość krwi,
- infekcja górnych dróg oddechowych,
- uczulenie na leki znieczulające,
- ogólny zły stan zdrowia pacjenta.
Podcięcie wędzidełka – przebieg zabiegu
Zabieg frenotomii polega na przecięciu błony znajdującej się pomiędzy połączonymi przez nią tkankami. Odbywa się w znieczuleniu i zazwyczaj trwa raptem kilkanaście minut. Pacjent powinien być na czczo. Zabieg wykonywany był przez wiele lat skalpelem, choć w ostatnim czasie coraz częściej stosuje się laserowe podcięcie wędzidełka. Dzięki temu krwawienie nie jest zbyt obfite, a rana goi się znacznie szybciej.
Zalecenia po zabiegu podcięcia wędzidełka
Po zabiegu pacjent otrzymuje leki znieczulające. Może spożywać posiłki, kiedy znieczulenie przestanie już działać – na ogół po ok. 2 godzinach. Przez kilka dni po podcięciu wędzidełka może wystąpić lekkie krwawienie, które nie powinno jednak budzić zaniepokojenia. W pierwszych dniach rekonwalescencji zalecane jest również wykonywanie ćwiczeń, które przeciwdziałają powstawaniu zrostów w miejscu, gdzie znajdowało się skrócone wędzidełko podjęzykowe. Jeżeli pacjent zmaga się z wadami wymowy, poza zabiegiem niezbędne będą także dodatkowe ćwiczenia logopedyczne.
Podcięcie wędzidełka – ile kosztuje
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowej budowy wędzidełka, można się zdecydować na zabieg frenotomii, który kosztuje ok. 400 zł w gabinecie prywatnym.
