Suchy zębodół to pojawiające się czasem bolesne powikłanie po ekstrakcji zęba. Nazywana również pustym zębodołem, bólem poekstrakcyjnym oraz poekstrakcyjnym zapaleniem zębodołu dolegliwość ta wynika z braku skrzepu w zębodole wypełnionym strzępami rozpadających się tkanek. Suchy zębodół odczuwalny jest na ogół po 2-5 dniach od zabiegu ekstrakcji. Powikłanie tego typu występuje u ok. 4% pacjentów, a grupę podwyższonego ryzyka stanowią osoby po 40. roku życia, wśród nich przede wszystkim kobiety. Jak wygląda suchy zębodół i dlaczego nie należy zwlekać z wizytą u stomatologa, jeśli zauważymy u siebie jego objawy?
Jak rozpoznać u siebie suchy zębodół? Objawy
Suchy zębodół jest chorobą o podłożu zapalnym. Nie jest jednak dolegliwością związaną bezpośrednio z rozwojem mikroorganizmów. W jamie ustnej w wyniku wystąpienia tego rodzaju powikłań widoczny jest pusty zębodół, a wewnątrz niego można czasem nawet zobaczyć kość. Główne objawy suchego zębodołu to:
- zaczerwienienie i obrzęk w okolicy rany po ekstrakcji zęba;
- ból o dużym nasileniu, promieniujący w okolicę małżowiny usznej, skroni oraz oczodołu;
- nieprzyjemny zapach z jamy ustnej;
- zaburzenia smaku;
- szczękościsk (trudności z otwieraniem ust);
- gorączka;
- powiększenie węzłów chłonnych.
Dolegliwości bólowe zazwyczaj odczuwane są przez pacjentów w okresie 2-4 dni po usunięciu zęba. Nie zawsze jednak muszą one oznaczać wypłukanie skrzepu. Jeśli jednak ból się nasila, a oprócz niego dostrzegalne są również inne, wymienione wyżej objawy, należy jak najszybciej udać się na kontrolę do gabinetu stomatologicznego.
Suchy zębodół – leczenie
Wystąpienie suchego zębodołu nie jest powikłaniem zagrażającym życiu pacjenta, jednak nie należy zwlekać z jego leczeniem. Nieleczenie suchego zębodołu może doprowadzić do powstania ropnia, a w skrajnych przypadkach nawet zapalenia kości. Ropień zęba powstaje jako efekt zapalenia tkanek i może powodować utworzenie komory wypełnionej obumarłymi tkankami i bakteriami.
Silny ból, utrzymujący się pomimo stosowania przepisanych przez lekarza środków przeciwzapalnych, powinien skłonić pacjenta do ponownej wizyty u stomatologa. Lekarz przeprowadzi łyżeczkowanie zębodołu, w trakcie którego delikatnie oczyści ranę, usunie z niej zalegające resztki pokarmu i przepłucze roztworem soli fizjologicznej. Do pustego zębodołu zaaplikuje następnie specjalne leki przeciwbólowe i o działaniu przeciwzapalnym, które stanowią swoisty opatrunek. Zapewniają one łagodne działanie znieczulające przez wiele godzin od umieszczenia w miejscu po usuniętym zębie. Inne preparaty stosowane w leczeniu suchego zębodołu to tabletki z kwasem acetylosalicylowym, który także ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwobrzękowe.
Leczenie suchego zębodołu może również odbywać się z użyciem antybiotyków, jeżeli u pacjenta występują objawy takie jak gorączka czy powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Coraz częściej stosowane są zabiegi z zastosowaniem laseroterapii lub ozonoterapii, które przyspieszają procesy gojenia ran.
Suchodół zęba powinien być leczony w każdym przypadku, bowiem brak interwencji specjalisty może doprowadzić do groźniejszych powikłań. Szybka diagnoza i przestrzeganie zaleceń lekarza przynoszą ulgę, a objawy bólowe znikają po 7-10 dniach
Suchy zębodół – przyczyny
Suchy zębodół powstaje w wyniku przypadkowego wypłukania skrzepu lub niewytworzenia go w ogóle po zabiegu ekstrakcji zęba. Dlatego tak istotne jest udanie się na wizytę po obfitym posiłku, bowiem zjadając go zbyt wcześnie po ekstrakcji zęba można uszkodzić tworzący się skrzep. Suchy zębodół występuje również często w wyniku zbyt intensywnego płukania jamy ustnej po wykonanym zabiegu. Inne czynniki, które mogą przyczyniać się do wystąpienia suchego zębodołu to:
- palenie papierosów,
- zaburzenia hormonalne,
- zaburzenia immunologiczne,
- zaburzenia krzepnięcia krwi utrudniające powstawanie skrzepu,
- niedobór odpowiednich witamin,
- brak dbałości o higienę jamy ustnej.
Ekstrakcja zęba bywa dość trudnym do zniesienia zabiegiem dla pacjenta, który dodatkowo musi szczególnie zadbać po niej o higienę w jamie ustnej przyspieszającą proces gojenia. Aby zminimalizować ból po ekstrakcji, wielu dentystów stosuje antybiotyki, m.in. azytromycynę, amoksycylinę, metronidazol, klawunat lub klindamycynę. Dodatkowo do płukania ust używana jest chloroheksydyna, dostępna również w postaci żelu. W połączeniu z antybiotykami skutecznie minimalizuje ona ryzyko wystąpienia powikłań spowodowanych brakiem obecności skrzepu.
Suchy zębodół – jak zapobiegać?
Po usunięciu zęba szczególnie istotne w przypadku osób palących papierosy jest ograniczenie lub zaniechanie palenia, przynajmniej w okresie do 72 godzin po zabiegu wyrwania zęba. Jeżeli pacjent nie jest w stanie powstrzymać się od palenia po zabiegu usunięcia zęba, powinien w jego trakcie zakryć pusty zębodół gazą i nie zaciągać się zbyt mocno, aby nie wytwarzać podciśnienia, które może uszkodzić skrzep. Po zakończeniu palenia można wykonać delikatne płukanie jamy ustnej, używając środka antyseptycznego.
Wśród zaleceń dla pacjentów po usunięciu zębów trzonowych lub innych są także:
- stosowanie diety półpłynnej lub płynnej,
- powstrzymanie się od spożywania alkoholu,
- unikanie zbyt intensywnego wysiłku fizycznego,
- powstrzymanie się od zbyt gorących kąpieli oraz wizyt w saunie,
- unikanie zbyt gorących napojów.
Okolice pustego zębodołu należy delikatnie czyścić szczoteczką z miękkim włosiem. Jamę ustną można płukać, używając gotowych roztworów lub ziołowych naparów, np. z rumianku czy szałwii.
Podsumowanie
Pulsujący ból i inne objawy suchego zębodołu są dokuczliwe dla pacjenta, choć na szczęście dość proste do wyleczenia. Zadbanie o odpowiednią higienę jamy ustnej i przestrzeganie zaleceń lekarza prowadzi na ogół do ich szybkiego ustąpienia, dlatego nie należy zwlekać z wizytą u dentysty. Suchy zębodół nieleczony w skrajnych przypadkach może doprowadzić do zapalenia kości wymagającego hospitalizacji.
