Zakażenie bakteryjne wokół implantu często manifestuje się zaczerwienieniem dziąseł oraz krwawieniem podczas szczotkowania zębów. Proces ten, który obejmuje zarówno tkanki miękkie, jak i kość, rozpoczyna się od stanu zapalnego dziąseł (mucositis), a następnie może prowadzić do uszkodzenia kości (peri-implantitis). Towarzyszą mu często ból, nieprzyjemny zapach z ust, obrzęk dziąsła oraz zmiany ropne wokół implantów.
Nieleczona peri-implantitis może prowadzić do różnych powikłań, takich jak luźność implantu, zanik kości, a nawet utrata implantów i konieczność uzupełnienia protetycznego.
Przyczyny zapalenia tkanek miękkich wokół implantu stomatologicznego
Na podstawie wieloletnich badań jednoznacznie można stwierdzić, że główną przyczyną stanu zapalnego tkanek miękkich wokół implantu są bakterie. Oprócz tego, istnieją inne czynniki, które wpływają na pogorszenie rokowań leczenia implantologicznego oraz na proces integracji implantu, takie jak choroby ogólne (np. cukrzyca) oraz zaburzenia funkcji zgryzu czy nadmierny stres.
Najczęściej jednak to drobnoustroje chorobotwórcze, tworzące płytkę nazębną, wywołują niekorzystny wpływ na tkanki jamy ustnej wokół implantu. Niewłaściwa higiena po zabiegu wszczepienia implantu jest głównym czynnikiem odpowiedzialnym za stan zapalny wywołany przez bakterie. Niestety, wielu pacjentów, z powodu m.in. niedokładnego szczotkowania powierzchni zębów, niedostatecznej higieny jamy ustnej oraz nadmiernego palenia papierosów, tworzy idealne warunki chorobowe dla tkanek.
Zdrowie jamy ustnej
Zdrowie jamy ustnej stanowi najskuteczniejszą barierę ochronną przed stanami zapalnymi wokół implantu. Istotne jest, aby pacjenci konsekwentnie pielęgnowali implanty stomatologiczne zarówno bezpośrednio po zabiegu, jak i w trakcie dalszego użytkowania. Perfekcyjna higiena jamy ustnej stanowi najlepszą prewencję przed ewentualnymi powikłaniami po wszczepieniu implantów.
Dlatego niezmiernie istotne jest pamiętanie o następujących kwestiach:
- Regularne wizyty higienizacyjne oraz kontrolne u chirurga stomatologicznego pozwalają na wczesne wykrycie ewentualnych zapaleń tkanek wokół implantu i odpowiednie zastosowanie leczenia.
- Wdrożenie środków zapobiegawczych, takich jak regularne stosowanie irygatorów, nici dentystycznych i płynów do płukania jamy ustnej, jest kluczowe. Szczególnie w pierwszych dwóch tygodniach po zabiegu, zaleca się korzystanie z płynów zawierających chlorheksydynę, znanej ze swoich właściwości antyseptycznych o długotrwałym działaniu.
- Dla pacjentów mających trudności z dokładnym oczyszczaniem jamy ustnej, warto rozważyć zamianę szczoteczki manualnej na automatyczną (elektryczną/soniczną). Dzięki połączeniu ruchu pulsacyjnego z wymiatającym, taka szczoteczka minimalizuje ryzyko powstawania płytki nazębnej, co jest szczególnie korzystne dla zdrowia zębów żuchwy i szczęki.
- Osoby korzystające z uzupełnień protetycznych powinny zwracać szczególną uwagę na higienę, ponieważ bakterie przenoszone z protetykami mogą prowadzić do zapalenia tkanek wokół wszczepu, co może zaburzać integrację implantu z kością.
- W celu poprawy procesów gojenia się tkanek, często przed wszczepieniem implantu stosuje się pobranie PRF (Platelet Rich Fibrin) – wyjątkowo wysokiej jakości bogatopłytkowej fibryny, pozyskiwanej z osocza krwi pacjenta. Dzięki temu rozwiązaniu można przyspieszyć procesy gojenia oraz stymulować regenerację kości wokół implantu.
Czy palenie tytoniu po wszczepieniu implantu może wpływać na stan zapalny tkanek i proces gojenia się ran?
Oczywiście że tak, palenie tytoniu niekorzystnie wpływa na proces osteointegracji, czyli łączenia się kości z implantem. U pacjentów palących papierosy gojenie się ran po zabiegu może przebiegać znacznie wolniej, a także może występować niedokrwienie tkanek wokół wszczepu.
U palaczy zachodzi zmiana mikroflory w jamie ustnej, co przyspiesza wystąpienie zapalenia w okolicy implantu, głównie z powodu obecności bakterii beztlenowych. Osoby uzależnione od nikotyny powinny być świadome, jak bardzo palenie wpływa na proces leczenia i że może prowadzić do niepowodzenia wszczepu.
Badania przeprowadzone na całym świecie wykazały, że osoby palące ponad 10 papierosów dziennie stanowią ponad 53% osób cierpiących z powodu peri implantitis. Te informacje pokazują, jak dużym problemem jest nałóg nikotynizmu. Ponadto, u takich pacjentów często obserwuje się przewlekłe stany zapalne błony śluzowej, opóźnione gojenie się ran wokół implantów oraz znaczne występowanie biofilmu, co prowadzi do rozwoju bakterii i w konsekwencji może wymagać usunięcia implantu.
Lekarze apelują rzućcie palenie! Niestety, wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, jak negatywnie uzależnienie wpływa na leczenie implantologiczne i jak bardzo zakłóca środowisko bakteryjne tkanek.
Badania mówią same za siebie
Jak widać, przed przystąpieniem do implantacji zaleca się, aby pacjenci przeprowadzili szereg badań oceniających poziom minerałów w organizmie. Nawet na etapie planowania leczenia istnieje możliwość zmniejszenia ryzyka wystąpienia stanów zapalnych oraz niepowodzenia wszczepu zębowego.
W praktyce stomatologicznej, oprócz badania klinicznego, istotną rolę pełnią właśnie badania laboratoryjne. Doświadczony implantolog, bazując na dokładnej ocenie diagnostyki laboratoryjnej, nie tylko potrafi zminimalizować ryzyko powikłań w leczeniu stomatologicznym, lecz także jest w stanie w porę wykryć choroby ogólnoustrojowe.
