Próchnica zębów to jedna z najbardziej dokuczliwych i zarazem najczęstszych chorób zębów. Jej przyczyny mogą być różne: od niewłaściwej higieny jamy ustnej, przez nadmierną ilość cukru w diecie, aż do wrodzonego braku szkliwa. Na próchnicę może zachorować każdy z nas, jednak grupę największego ryzyka stanowią dzieci i młodzież. Ich nawyki dopiero się kształtują, na co dzień naśladują one swoich rodziców i opiekunów, a naukowcy od dłuższego czasu alarmują, że tylko połowa Polaków szczotkuje zęby regularnie rano i wieczorem. Według najnowszych badań na próchnicę cierpi już ponad 90% dorosłych osób w naszym kraju. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby uczyć swoje dzieci tego, w jaki sposób powinno przebiegać właściwe szczotkowanie zębów. W wielu przypadkach pomoże to uniknąć, często stresujących, wizyt u dentysty. Jaką dietę stosować, by tak się stało? Na co zwrócić uwagę? I wreszcie co zrobić, gdy próchnica zaatakuje nasze zęby lub naszych dzieci? Oto garść najważniejszych informacji.
Co to jest próchnica?
Próchnica to skutek działania bakterii znajdujących się w jamie ustnej na ząb. Bezpośrednią przyczyną jej powstawania jest proces rozkładania przez nie cukrów zawartych w pożywieniu i napojach. Pokrywające zdrowe zęby szkliwo ulega wówczas osłabieniu, przez co bakterie mogą atakować coraz głębsze warstwy zęba. Gdyby chcieć odpowiedzieć na pytanie o to, jak wygląda próchnica, należałoby podzielić jej rozwój na dwa główne etapy: początkowo, próchnica przypomina kredowobiałą plamę na gładkiej powierzchni korony zęba. W późniejszej fazie plama, będąca zapowiedzią ubytku, zmienia odcień na coraz ciemniejszy, aż wreszcie staje się niemal brązowa. Taki wygląd próchnicy świadczy już jednak o zaawansowanej chorobie i niesie ze sobą silne objawy bólowe. Na co dzień warto również pamiętać, że próchnica to choroba zakaźna.
Stadia i rodzaje próchnicy
Pierwszym stadium rozwoju próchnicy jest rozkład cukrów przez bakterie obecne w jamie ustnej. W ten sposób obniżone zostaje naturalne pH, czego skutkiem jest rozpuszczanie się szkliwa i wypłukiwania z niego jonów wapnia, tak ważnych dla zdrowych i mocnych kości. Kolejnym etapem próchnicy jest osłabienie kości zębowej, przez co staje się ona porowata i wyraźnie podatna na uszkodzenia. Objawem, który powinien nas zaniepokoić, jest pojawienie się na zębie białej, matowej plamy, która z czasem staje się ciemniejsza na skutek wchodzenia w reakcje z barwnikami z pożywienia i napojów. Należy wiedzieć, że próchnica początkowa to stan, który można jeszcze zatrzymać, dzięki czemu nie będzie wówczas konieczne borowanie zębów. Dalszy rozwój próchnicy przebiega jednak bardzo szybko. Niewykryte w porę bakterie atakują głębsze partie zęba, niszcząc zębinę. W ten sposób powstaje tzw. ubytek próchnicowy, który należy oczyścić i wypełnić. Jeśli nie zrobimy tego w porę, istnieje ryzyko całkowitego zniszczenia zębiny przez drobnoustroje, przez co chory ząb będzie wymagał leczenia endodontycznego (tzw. kanałowego). Ból i nadwrażliwość na zmiany temperatury to sygnały świadczące o wystąpieniu ostatniego stadium próchnicy, wymagającego natychmiastowej wizyty u stomatologa.
Leczenie próchnicy w gabinecie stomatologicznym – metody i przebieg
Kiedy okaże się, że nasze zęby zaatakowała próchnica, warto jak najszybciej udać się do profesjonalnego gabinetu stomatologicznego. Wykwalifikowany personel zdecyduje wówczas, jaki sposób leczenia będzie najbardziej adekwatny do danego etapu rozwoju próchnicy. Najprostszą metodą leczenia próchnicy jest remineralizacja zęba. Polega ona na oczyszczeniu fragmentu zęba, pokrytego białą, matową plamką, a następnie na pokryciu tej przestrzeni żelem lub lakierem będącym związkiem fluoru. Jeśli dentysta zauważy w jamie ustnej pacjenta początek próchnicy, żaden inny zabieg nie będzie konieczny. Należy pamiętać, że remineralizacja zęba powinna zostać kilkukrotnie powtórzona, w celu dostatecznego wzmocnienia osłabionej kości i uniknięcia dalszego rozwoju próchnicy.
Jeśli w zębie widoczny jest już choćby niewielki ubytek, należy go wypełnić. W tym celu, dentysta oczyszcza ją z chorej tkanki, a następnie wypełnia wybranym wcześniej przez pacjenta materiałem. Zabiegi plombowania mogą przebiegać przy użyciu: kompozytu lub mieszanek jonomerowych typu cementy glass. Kiedyś tak popularny amalgamat stosowany był przed laty do wypełniania ubytków w niewidocznej części szczęki, głównie w zębach trzonowych. Wynikało to z tego, że materiał ten, będący połączeniem rtęci i opiłków metali, miał ciemną barwę, przez co stawał się dobrze widoczny w otoczeniu zębów. Dziś najczęściej są stosowane plomby kompozytowe, najlepiej spośród wszystkich dostępnych metod dostosowują się do koloru naturalnego zęba pacjenta. Materiał ten doskonale wiąże się z tkanką zębową i jest trwały, dzięki czemu właściwie wykonane wypełnienie kompozytowe może służyć pacjentowi przez wiele lat.
W ostatnim stadium próchnicy konieczne okazuje się leczenie kanałowe. Leczony endodontycznie ząb staje się podatny na uszkodzenia i z czasem zmienia barwę na ciemniejszą. Przed rozpoczęciem leczenia pacjentowi może zostać podany antybiotyk. Jedna wizyta wystarczy, aby zakończyć leczenie kanałowe.
Alternatywne metody usuwania próchnicy zęba
Obecnie na rynku dostępne są alternatywne metody usuwania tkanki zębowej zaatakowanej przez próchnicę. Należą do nich m.in. żel Carisolv, ICON, ozonoterapia, abrazja powietrzna i metoda laserowa. Wszelkie nowinki ze świata medycyny, pozwalające uniknąć nieprzyjemnego borowania, mogą cieszyć pacjentów. Jednak zastosowanie którejkolwiek z nich nie przynosi efektów równie dobrych, co tradycyjne użycie wiertła. Ponadto istnieje wiele przeciwwskazań dotyczących zastosowania tych metod, jak choćby ubytki występujące w miejscach trudno dostępnych czy astma. Mimo to jeśli borowanie wzbudza u nas strach, warto zapytać dentystę o możliwość zmiany sposobu leczenia już podczas pierwszej wizyty.
Próchnica zębów – leczenie domowe
Mimo że na formach internetowych znajdziemy różnorodne propozycje domowych metod leczenia próchnicy, żadna z tych metod nie przyniesie efektów takich, jak wizyta u stomatologa. W zaciszu domowym, próchnicy możemy jedynie zapobiegać, m.in. przez regularne i dokładne mycie zębów minimum dwa razy w ciągu dnia, a najlepiej po każdym posiłku. Aby uniknąć wystąpienia próchnicy w obrębie jamy ustnej, warto również ograniczyć spożycie węglowodanów, będących pożywką dla bakterii odpowiadających na wystąpienie ubytków w zębach.
By było bezpieczne i przyniosło oczekiwany efekt, leczenie próchnicy powinno się odbywać w profesjonalnym gabinecie dentystycznym. W Warsaw Dental Center wykwalifikowany personel medyczny dobiera odpowiednią metodę leczenia i dba o komfort, zadowolenie, ale przede wszystkim zdrowie pacjentów.
Zostaw odpowiedź